Het is 28 jaar geleden maar ik zie haar nog zo voor mij: mevrouw De J., 75 jaar oud. Een dame met 4 volwassen zonen en een schare kleinkinderen waar ze heel trots op was. Ze genoot van het leven en was een enorme zoetekauw, vooral mokka gebakjes was ze dol op. Maar ze had losse kiezen. En diabetes. Het is weliswaar gelukt om het verlies van de losse kiezen uit te stellen maar de reactie van haar tandvlees was altijd traag en met veel terugval. Hoe goed zij en ik ons best ook deden. Ik wist dat het iets met haar diabetes te maken moest hebben maar wat precies was toen nog niet bekend.

Diabetes is een veel voorkomende aandoening, helaas. En het aantal patiënten is groeiende. Er zijn 2 typen te onderscheiden, type 1 en type 2. Type 1 is een auto-immuun proces waarbij bepaalde cellen in  de alvleesklier vernietigd worden waardoor er een insulinetekort ontstaat. Type 2 heeft deels een erfelijke achtergrond en wordt tegelijk beïnvloedt door andere factoren zoals overgewicht.

Diabetes leidt tot een verhoogd risico op ontstekingen, daarom kunnen er complicaties ontstaan aan de ogen, de nieren, het zenuwstelsel en de grote en kleine bloedvaten. De laatsten kunnen dan weer leiden tot hartziekten en beroerten.

Ons tandvlees en kaakbot loopt ook risico. Uit onderzoek is gebleken dat bij diabetes patiënten meer kans is op het ontwikkelen van een ernstige tandvleesontsteking met verlies aan kaakbot; parodontitis. Dat kan uiteindelijk leiden tot het verlies van tanden en kiezen. Een slecht ingestelde diabeet heeft 3, 5 keer een verhoogd risico op parodontitis! Maar zelfs de goed ingestelde diabeet heeft een verhoogd risico van 40%.

“Een slecht ingestelde diabeet heeft 3, 5 keer een verhoogd risico op parodontitis”

Onderzoek laat zien dat een parodontitis makkelijker te behandelen is als de bloedsuikerwaarden goed zijn ingesteld. Ik neem aan dat de mokka gebakjes bij mevrouw De J. geen goed hebben gedaan aan haar bloedsuikerwaardes.

Nu kan ik mij zo voorstellen dat een diabetes patiënt al genoeg aan haar of zijn hoofd heeft. Alles wordt onder de loep gelegd, oogarts bezoeken, pedicure, diabetesverpleegkundige, zelf bloed prikken, regelmatig eten, dieet. En dan ook nog druk maken over het tandvlees wat geen klachten geeft. Toch maar doen want parodontitis is een chronische ontsteking en diabeten met parodontitis blijken een 6 keer zo groot risico te hebben op moeilijk instelbare bloedsuikerwaarden dan diabeten zonder of geringe parodontitis. Er is dus een groot verband tussen de gezondheid van de mond en diabetes. Ben je goed bezig blijkt het tandvlees je bloedsuikerwaarde te laten schommelen of stijgen.

Wat kan je dan nu het beste doen? Het blijkt dat preventieve maatregelen tegen het ontstaan van parodontitis en het vroegtijdig opsporen en behandelen ervan een gunstig effect heeft op het stabiliseren van de bloedsuikerwaarde. Sinds 2014 hoort er dan ook standaard doorverwezen te worden naar de mondhygiënist door de huisarts, de diabetesverpleegkundige of de internist. Dat gebeurt niet of zelden. Er wordt wel gevraagd naar klachten of pijn maar een tandvleesontsteking doet geen pijn en een klacht zoals bloed bij het poetsen wordt niet herkend als een slecht teken. Ook de tandarts screent niet bij elke controle het tandvlees om zo vroegtijdig problemen op te kunnen sporen.

Een diabetes patiënt zal dan zelf actie moeten ondernemen en een mondhygiënist moeten bellen.  Een tandvleescheck is zo gedaan en kan enorm veel ellende voorkomen. Een verwijzing is niet nodig en als diabeet zou ik daar ook niet op wachten.

Als mondhygiënist ben ik een stuk wijzer geworden en stuur ik mensen door naar de huisarts als ik vermoed dat het tandvlees een reactie vertoont die te maken kan hebben met diabetes. Zo heb ik er al ettelijke “gevonden”. En hopelijk schade voorkomen of beperkt.

Mevrouw De J. is al jaren geleden overleden maar ik denk nog vaak aan haar. Door haar werd ik alert op diabetes en raakte ik meer geïnteresseerd in de relatie tussen de mond en de algehele gezondheid. Nu weten we: de mond is de graadmeter van de lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Op www.tandvleescijfer.nl vind je altijd een mondhygiënist bij jou in de buurt. Er is geen verwijzing nodig en tot 18 jaar wordt de behandeling volledig vergoed uit de basisverzekering.